bijwerkingen bij kanker

Patiënteninformatie over bijwerkingen van oncologische middelen met bijbehorende adviezen

Geselecteerde behandeling: hormonale therapie

Inleiding

Dit behandelplan bevat informatie over de behandeling die aan u is geadviseerd.
Deze informatie bestaat uit:

  • uitleg over de medicijnen waarmee u behandeld wordt;
  • een lijst met bijwerkingen die vaker dan 10% voorkomen bij uw behandeling;
  • adviezen hoe u met de bijwerkingen om kunt gaan.

Het kan zijn dat er door de combinatie van middelen tegenstrijdige bijwerkingen worden genoemd, zoals diarree én verstopping. Voorafgaand aan de behandeling zal er een informatief gesprek over de behandeling plaatsvinden. Hierin zal onderstaande informatie waar nodig verder toegelicht worden.

De genoemde bijwerkingen zijn mogelijke bijwerkingen: zij kunnen zich voordoen, maar het hoeft niet.

Het kan ook zijn dat u bijwerkingen ervaart die niet genoemd zijn. Aarzel niet om dit te bespreken met uw behandelend arts of verpleegkundig specialist, het kan een bijwerking betreffen die minder vaak voorkomt en daarom niet in deze informatie is opgenomen.

Bloedcontrole ter voorbereiding op een afspraak

Regelmatig heeft u een (bel) afspraak met de arts of verpleegkundig specialist. Kort van tevoren moet u dan bloed geprikt hebben, dat is belangrijk.  Bij 'cito' (bloedafname bij spoed) kan dit op de dag zelf, minimaal 1 uur vóór de afspraak. In alle andere situaties moet u uiterlijk 1 dag van tevoren bloed laten prikken. U dient hiervoor zelf een afspraak te maken.

Wanneer moet u contact opnemen?

Wordt u behandeld met chemotherapie, immunotherapie en/of doelgerichte middelen? Dan is het belangrijk dat u bij bepaalde klachten (direct) contact opneemt met het ziekenhuis.

Er zijn ook klachten waarmee u kunt wachten tot de volgende afspraak. Daar hoeft u dan niet tussentijds voor te bellen of een e-consult te sturen.
We vragen u om direct contact op te nemen met het ziekenhuis bij de volgende klachten: 

  • Koorts: bij 38,5 °C of hoger
  • Koorts: als u binnen 12 uur, 2 keer tussen de 38°C en 38,4 °C meet.
  • Koude rillingen.
  • Spontaan ontstaan van grote of meerdere blauwe plekken.
  • Puntbloedinkjes in de huid.
  • Bloed in de ontlasting of urine.
  • Bloed ophoesten.
  • Aanhoudende bloedende wondjes, langer dan 15 minuten.
  • Aanhoudende bloedneus, langer dan 15 minuten.
  • Pijn op de borst, vooral als dit tijdens inspanning optreedt.

We vragen u om overdag contact op te nemen bij de volgende klachten:

  • Braken, langer dan 24 uur.
  • Onvoldoende effect van de medicijnen tegen de misselijkheid.
  • Diarree: dagelijks 3 of meer extra (waterdunne) ontlastingen vergeleken met uw normale ontlastingspatroon.
  • Verstopping (obstipatie), langer dan 3 dagen.
  • Klachten van de mond.
  • Pijn bij het plassen.
  • Huiduitslag.
  • Hevige menstruatie.
  • Klachten die duiden op het hand-voetsyndroom (zie specifieke kuurinformatie).
  • Tintelingen of een dood gevoel in vingers of in tenen die niet verdwijnen.
  • Afname gehoor of oorsuizen.

Bereikbaarheid

De contactgegevens van het ziekenhuis kunt u vinden in de patiëntinformatiefolder: Wanneer moet u contact opnemen? | Jeroen Bosch Ziekenhuis 

Podcast en animatievideo

Kijk op onze website voor een animatiefilmpje over chemotherapie, immuuntherapie en/of doelgerichte therapie en beluister onze podcast. In de podcast krijgt u een rondleiding over de afdeling, vertelt een patiënt over zijn ervaringen en geven onze zorgverleners uitleg over het behandeltraject.

Vaccinaties

We adviseren u om u te laten inenten tegen griep. Dit gaat via de huisarts, in oktober of november. Vaak is ook een inenting tegen pneumokokken aanbevolen.

Bij andere vaccinaties moet u altijd eerst met uw behandelend arts overleggen of u deze tijdens de behandeling mag krijgen.

Pas op met bepaalde kruidentherapie en supplementen

Sommige kruidentherapie en supplementen kunnen invloed hebben op uw behandeling. Voorbeelden hiervan zijn St. Janskruid of visolie. Wilt u tijdens uw behandeling gebruik maken van kruidentherapie of supplementen? Of wilt u hierin iets veranderen? Overleg dit dan altijd met uw arts of de verpleegkundig specialist. 

Algemene informatie

Uw arts heeft u voorgesteld om u te gaan behandelen met Enzalutamide. Dit middel wordt gebruikt bij de behandeling van uitgezaaid prostaatcarcinoom die niet hormoongevoelig is. Het kan worden ingezet nadat u chemotherapiebehandelingen heeft gehad.

Behandelschema

Medicijnen

Dagelijks

Wijze van toediening

Enzalutamide

(Xtandi®)

1 x daags 4 tabletten van 40 mg

Capsules dagelijks op ongeveer hetzelfde tijdstip innemen, met of zonder voedsel

Metoclopramide HCL 10mg

Zonodig bij misselijkheid tot 3x daags 10 mg tablet, gedurende maximaal 5 opeenvolgende dagen

Voetnoot behandelplan

  • Enzalutamide kan interacties geven met uw anderen medicijnen, waaronder medicatie van de trombosedienst, cholesterolverlagers, anti-epilepsie medicatie en bepaalde maagbeschermers. Het volgende is daarom belangrijk:            Bespreek altijd uw overige medicatie met uw arts of verpleegkundig specialist. Geef aan de trombosedienst door dat u start met Enzalutamide. Het kan zijn dat er extra controles gedaan worden bij de trombosedienst

Gebruiksaanwijzing

  • De capsules kunnen met of zonder voedsel worden ingenomen.
  • Capsules in zijn geheel doorslikken met water.
  • De capsules iedere dag op hetzelfde tijdstip innemen.

Als u een dosis bent vergeten
• Een vergeten dosis binnen 12 uur innemen, anders deze overslaan.
• Verdubbel niet de volgende dosis, maar volg het normale doseringsschema

Beschermende maatregelen ten aanzien van excreta

  • Enzalutamide: geen risico

Enzalutamide

Het kan voorkomen dat u zich minder goed kan concentreren en dat u geheugen tijdelijk minder is.

Middelen met hun bijwerkingen

Enzalutamide (hormonale therapie)

Bijwerkingen en adviezen

Moe zijn

Tijdens de behandeling van kanker, kunt u zich erg moe voelen. Dit kan ook nog na de behandeling voorkomen. Moe zijn wordt veroorzaakt door de kanker zelf en/of door de bijwerkingen van de behandeling. Doordat u moe bent, lukt het niet meer om dagelijkse activiteiten, zoals bewegen, werk of hobby’s goed te kunnen doen. De klachten worden ook niet minder door rust en/of slaap. Na een activiteit heeft u meer of langer rust nodig. Het lukt niet goed meer om de dingen te doen die u graag wilt of moet doen.

De volgende klachten kunnen optreden:

  • Weinig/geen energie hebben
  • Nergens zin in hebben
  • Prikkelbaar zijn
  • Meer willen slapen en/of meer moeite hebben met slapen
  • Last van stemmingswisselingen
  • Als u beweegt, bent u snel moe
  • Geheugen- en concentratieproblemen
  • Minder belangstelling hebben voor de omgeving

Deze klachten kunnen ook na de behandeling nog lang blijven duren. Soms een paar maanden, soms zelfs jaren. Hieronder vindt u adviezen over hoe u kunt omgaan met deze klachten.

Advies
  • Meld uw klachten aan uw zorgverlener. Deze kan uw klachten met u bespreken en samen met u bekijken wat er mogelijk is. Bij sommige klachten kan de arts u doorverwijzen voor een behandeling met cognitieve gedragstherapie (CGT). Bij deze vorm van therapie leert u hoe u beter met de klachten kan omgaan.
  • Zorg dat u voldoende beweegt. Regelmatig bewegen, zoals wandelen of yoga, zorgt ervoor dat u zich minder moe voelt. Een (oncologisch) fysiotherapeut kan u hierbij helpen.
  • Eet gezond en veel eiwitten. Een diëtist kan u hierbij helpen.
  • Stel grenzen. Bepaal zelf waaraan u uw energie wil besteden.
  • Zoek balans en wissel momenten van inspanning en ontspanning/rust met elkaar af. Plan niet te veel activiteiten op één dag. En wissel dingen die u moet doen af met dingen waar u energie van krijgt. Zorg ook voor een goede verdeling van mentale, sociale en lichamelijke activiteiten over de dag en de week.
  • Probeer op vaste tijden naar bed te gaan en op te staan. Ook zijn er andere adviezen die ervoor kunnen zorgen dat u beter kunt slapen. Bijvoorbeeld door vlak voor het slapen niet meer naar fel licht van een tv of mobiel te kijken. Meer adviezen kunt u hier vinden. 
  • De app “Untire Now” is een app die u helpt tegen moe zijn bij kanker. In deze app krijgt u handige tips en adviezen die u kunnen helpen bij het omgaan met moe zijn.
  • Vraag familie, vrienden en kennissen om te helpen met dingen die u te vermoeiend vindt om te doen.

Kijk in de Verwijsgids Kanker welke zorgverleners bij u in de buurt u kunnen helpen met moe zijn.

Voor het laatst gewijzigd: 10 februari 2025

Botontkalking

Door de behandeling kunt u botontkalking krijgen. Klachten die kunnen optreden zijn:

  • botbreuken
  • het inzakken (krimpen) van ruggenwervels waardoor u kleiner of krommer wordt
Advies
  • probeer voldoende te bewegen (5 keer per week ½ uur wandelen of fietsen)
  • zorg voor gezonde voeding in overleg met een diëtiste
  • drink voldoende, voldoende betekent dat u per dag 1½ tot 2 liter moet drinken; dit zijn 16 kopjes of 14 bekers per dag
  • overleg met uw behandelend arts over medicijnen die de afbraak van botten kunnen remmen en/of de botten steviger kunnen maken

Lees hier meer informatie over botontkalking en welke zorgverleners u hierbij kunnen helpen 

Opvliegers

Door de behandeling kunt u last krijgen van opvliegers. Opvliegers zijn korte, plotselinge warmteaanvallen. Ook kunt u gaan zweten en wordt u rood in het gezicht (blozen), nek en hals.

Tijdens de opvlieger stijgt de temperatuur van de huid. Meestal duurt een opvlieger een paar minuten.

Advies
  • sommige mensen krijgen minder opvliegers als ze stress, cafeïne, alcohol en gekruid eten vermijden
  • draag meerdere lagen kleding, zodat u wat uit kunt doen tijdens een opvlieger
  • iets kouds drinken aan het begin van een opvlieger kan verlichting geven