bijwerkingen bij kanker

Patiënteninformatie over bijwerkingen van oncologische middelen met bijbehorende adviezen

Geselecteerde behandeling: hormonale therapie

Inleiding

Dit behandelplan bevat informatie over de behandeling die aan u is geadviseerd.
Deze informatie bestaat uit:

  • uitleg over de medicijnen waarmee u behandeld wordt;
  • een lijst met bijwerkingen die vaker dan 10% voorkomen bij uw behandeling;
  • adviezen hoe u met de bijwerkingen om kunt gaan.


Het kan zijn dat er door de combinatie van middelen tegenstrijdige bijwerkingen worden genoemd, zoals diarree èn verstopping; verhoogde èn verlaagde bloeddruk; gewichtstoename èn gewichtsafname. De oncologieverpleegkundige vertelt u wat in dat geval voor u van toepassing is.

De genoemde bijwerkingen zijn mogelijke bijwerkingen: zij kunnen zich voordoen, maar het hoeft niet.

Het kan ook zijn dat u bijwerkingen ervaart die niet genoemd zijn. Aarzel niet om dit te bespreken met de oncologieverpleegkundige, het kan een bijwerking betreffen die minder vaak voorkomt en daarom niet in deze informatie is opgenomen.

Deze informatie is eventueel ook bedoeld voor hulpverleners met wie u thuis te maken heeft. Tijdens deze periode kan het namelijk voorkomen dat u, behalve met de arts en de verpleegkundigen van het ziekenhuis, ook te maken krijgt met de verpleegkundigen van de thuiszorg of bijvoorbeeld de tandarts. Het is belangrijk dat zij ook weten met welke medicijnen u behandeld wordt.

Algemene informatie

Enzalutamide (merknaam Xtandi) wordt gebruikt voor de behandeling van prostaatkanker. Enzalutamide blokkeert op meerdere manieren de werking van de androgenen op de androgeenreceptoren. Hierdoor zorgt de Enzalutamide ervoor dat prostaatkankercellen niet meer groeien en delen. 

Ten gevolge van de Enzalutamide kan het voorkomen dat u zich minder goed kunt concentreren en dat u moeite heeft om dingen te onthouden, vergeetachtigheid. Bespreek met uw oncoloog of met de oncologieverpleegkundige, indien u last heeft van dit soort klachten. 

Behandelschema

Neem de tabletten Enzalutamide elke dag op dezelfde tijd in: 4 tabletten van 40 mg.

Slik de tabletten in hun geheel door met water.
Snij de tabletten niet door, verpulver ze niet en kauw er niet op. Enzalutamide kan met of zonder voedsel worden ingenomen.

SUPPLEMENTEN

U wordt afgeraden om tijdens deze behandeling supplementen te gebruiken die de volgende stoffen/kruiden bevatten: St. Janskruid (Hypericum Perforatum). Normaal gebruik van kruiden in de voeding is toegestaan!

Voetnoot behandelplan

De levering van de Enzalutamide tabletten gaat via ziekenhuisapotheek Scheldezoom Farmacie (0113 317547). Zij nemen voorafgaand aan start van de behandeling contact met u op.

Houd u bij inname van de Enzalutamide tabletten rekening met het volgende:              

  • Bewaar de medicijnen zoals voorgeschreven staat in de bijsluiter.
  • Indien u meer tabletten/capsules heeft ingenomen dan uw arts heeft voorgeschreven, neemt u dan direct contact op met de oncologieverpleegkundige.
  • Indien u bent vergeten de tabletten/capsules in te nemen op het gebruikelijke tijdstip: neem de 4 tabletten in zodra u er aan denkt. Indien u de hele dag bent vergeten om de tabletten in te nemen: neem de volgende dag op het gebruikelijke tijdstip de tabletten weer in. De tabletten van de gemiste dag blijven in de verpakking.

Beschermende maatregelen ten aanzien van excreta

  • Enzalutamide: geen risico

Enzalutamide

Het kan voorkomen dat u zich minder goed kan concentreren en dat u geheugen tijdelijk minder is.

Gevolgen voor vruchtbaarheid en ongeboren kind

Deze informatie is relevant voor vrouwen én mannen in de vruchtbare leeftijd.
Vrouwen mogen tijdens de behandeling en ook in een bepaalde periode daarna meestal niet zwanger worden. Er kunnen risico’s zijn voor het ongeboren kind. Bij mannen is minder goed bekend of een behandeling, zoals chemotherapie, tijdelijk invloed kan hebben op de kwaliteit van het zaad en of dit risico’s met zich meebrengt voor het ongeboren kind.

Ook kan de behandeling van kanker ervoor zorgen dat u (later) minder vruchtbaar bent. Dit hangt af van het soort medicijnen, de combinatie van medicijnen, de dosering, het soort kanker en uw leeftijd.

Bespreek vóór de start van de behandeling wat dit in uw situatie betekent. Bijvoorbeeld of – en hoe lang – u maatregelen moet nemen om een zwangerschap te voorkomen.
Heeft u een kinderwens? Bespreek dan met uw zorgverlener de mogelijkheid van invriezen van sperma of eicellen vóór het starten van de behandeling.

Middelen met hun bijwerkingen

Enzalutamide (hormonale therapie)

Bijwerkingen en adviezen

Moe zijn

Tijdens de behandeling van kanker, kunt u zich erg moe voelen. Dit kan ook nog na de behandeling voorkomen. Moe zijn wordt veroorzaakt door de kanker zelf en/of door de bijwerkingen van de behandeling. Doordat u moe bent, lukt het niet meer om dagelijkse activiteiten, zoals bewegen, werk of hobby’s goed te kunnen doen. De klachten worden ook niet minder door rust en/of slaap. Na een activiteit heeft u meer of langer rust nodig. Het lukt niet goed meer om de dingen te doen die u graag wilt of moet doen.

De volgende klachten kunnen optreden:

  • Weinig/geen energie hebben
  • Nergens zin in hebben
  • Prikkelbaar zijn
  • Meer willen slapen en/of meer moeite hebben met slapen
  • Last van stemmingswisselingen
  • Als u beweegt, bent u snel moe
  • Geheugen- en concentratieproblemen
  • Minder belangstelling hebben voor de omgeving

Deze klachten kunnen ook na de behandeling nog lang blijven duren. Soms een paar maanden, soms zelfs jaren. Hieronder vindt u adviezen over hoe u kunt omgaan met deze klachten.

Advies
  • Meld uw klachten aan uw zorgverlener. Deze kan uw klachten met u bespreken en samen met u bekijken wat er mogelijk is. Bij sommige klachten kan de arts u doorverwijzen voor een behandeling met cognitieve gedragstherapie (CGT). Bij deze vorm van therapie leert u hoe u beter met de klachten kan omgaan.
  • Zorg dat u voldoende beweegt. Regelmatig bewegen, zoals wandelen of yoga, zorgt ervoor dat u zich minder moe voelt. Een (oncologisch) fysiotherapeut kan u hierbij helpen.
  • Eet gezond en veel eiwitten. Een diëtist kan u hierbij helpen.
  • Stel grenzen. Bepaal zelf waaraan u uw energie wil besteden.
  • Zoek balans en wissel momenten van inspanning en ontspanning/rust met elkaar af. Plan niet te veel activiteiten op één dag. En wissel dingen die u moet doen af met dingen waar u energie van krijgt. Zorg ook voor een goede verdeling van mentale, sociale en lichamelijke activiteiten over de dag en de week.
  • Probeer op vaste tijden naar bed te gaan en op te staan. Ook zijn er andere adviezen die ervoor kunnen zorgen dat u beter kunt slapen. Bijvoorbeeld door vlak voor het slapen niet meer naar fel licht van een tv of mobiel te kijken. Meer adviezen kunt u hier vinden. 
  • De app “Untire Now” is een app die u helpt tegen moe zijn bij kanker. In deze app krijgt u handige tips en adviezen die u kunnen helpen bij het omgaan met moe zijn.
  • Vraag familie, vrienden en kennissen om te helpen met dingen die u te vermoeiend vindt om te doen.

Kijk in de Verwijsgids Kanker welke zorgverleners bij u in de buurt u kunnen helpen met moe zijn.

Voor het laatst gewijzigd: 10 februari 2025

Botontkalking

Door de behandeling kunt u botontkalking krijgen. Klachten die kunnen optreden zijn:

  • botbreuken
  • het inzakken (krimpen) van ruggenwervels waardoor u kleiner of krommer wordt
Advies
  • probeer voldoende te bewegen (5 keer per week ½ uur wandelen of fietsen)
  • zorg voor gezonde voeding in overleg met een diëtiste
  • drink voldoende, voldoende betekent dat u per dag 1½ tot 2 liter moet drinken; dit zijn 16 kopjes of 14 bekers per dag
  • overleg met uw behandelend arts over medicijnen die de afbraak van botten kunnen remmen en/of de botten steviger kunnen maken

Lees hier meer informatie over botontkalking en welke zorgverleners u hierbij kunnen helpen 

Opvliegers

Door de behandeling kunt u last krijgen van opvliegers. Opvliegers zijn korte, plotselinge warmteaanvallen. Ook kunt u gaan zweten en wordt u rood in het gezicht (blozen), nek en hals.

Tijdens de opvlieger stijgt de temperatuur van de huid. Meestal duurt een opvlieger een paar minuten.

Advies
  • sommige mensen krijgen minder opvliegers als ze stress, cafeïne, alcohol en gekruid eten vermijden
  • draag meerdere lagen kleding, zodat u wat uit kunt doen tijdens een opvlieger
  • iets kouds drinken aan het begin van een opvlieger kan verlichting geven